Kuranglez Nedir?
Kuranglez, binaların toprak altında kalan katlarına, doğal ışık ve hava alabilmeleri için yapılan, üzeri genellikle metal ızgaralı veya camla kaplı bir yapı elemanıdır. Zemin altı katlar için bir nevi pencere ya da ışık bacası görevi görerek, bu sayede bu alanların daha yaşanabilir ve kullanışlı hale gelmesini sağlar. Özellikle bodrum katlarda, doğal ışığın ve havanın yetersiz olduğu durumlarda, hayat kurtarıcı bir çözüm sunar.
Kuranglez Ölçüleri
Planlı Alanlar İmar Yönetmeliği, parsellerin sınırları içinde ve binaya bitişik olmak şartıyla kuranglezlerin yapılabileceğini belirtir. Buna göre, kuranglezlerin genişliği en az 0.80 metre, en fazla 1.20 metre olabilir. Boyu ise yapıldığı pencere genişliğinin 0.50 metreden fazla olmamalı ve derinliği azami 2.00 metre olmalıdır. Yani, kuranglezlerin hem yatay hem de dikey ölçüleri yönetmelik tarafından sınırlandırılmıştır. Bu ölçüler, hem yapı estetiğini korumak hem de su tahliyesi gibi teknik konuları düzenlemek amacıyla belirlenmiştir.
Kuranglez Çeşitleri
Kuranglezler, yapı malzemesi, açılım mekanizması ve tasarım özellikleri gibi farklı kriterlere göre çeşitlilik gösterir. İşte en yaygın kuranglez çeşitleri:
-
Sabit Kuranglezler:
- En basit ve yaygın kuranglez türüdür.
- Genellikle metal ızgaralar veya cam panellerden oluşur.
- Açılım mekanizması bulunmadığından havalandırma imkanı sınırlıdır.
- Daha çok doğal ışık sağlamak amacıyla kullanılır.
-
Açılır Kapanır Kuranglezler:
- Havalandırma ihtiyacının daha fazla olduğu durumlarda tercih edilir.
- El ile veya otomatik olarak açılıp kapanabilen mekanizmalara sahiptir.
- Cam, plastik veya metal malzemelerden üretilir.
- Daha modern ve kullanışlıdır.
-
Çatı Tipi Kuranglezler:
- Çatı üzerinde yer alan ve doğrudan dış ortama açılan kuranglezlerdir.
- Daha fazla doğal ışık ve hava sağlar.
- Yağmur sularına karşı yalıtımının iyi olması gerekir.
-
Tünel Tipi Kuranglezler:
- Uzun ve dar alanlarda kullanılan, ışığı iç mekânlara daha derinlere taşıyan kuranglezlerdir.
- Genellikle yansıtıcı yüzeylerle kaplanır.
Kuranglez Kullanım Alanları
Kuranglez, özellikle modern mimaride sıklıkla kullanılan ve yapıların alt katlarına doğal ışık ve hava sağlayan önemli bir yapı elemanıdır. Ancak kullanım alanları sadece bu kadarla sınırlı değildir. Gelin, bu özel yapı elemanının mimari tasarımlardaki farklı kullanım alanlarını birlikte inceleyelim:
-
Bodrum Katları ve Zemin Altı Katları: Kuranglezlerin en yaygın kullanım alanı şüphesiz bodrum katlarıdır. Bu sayede bodrum katları daha ferah, sağlıklı ve kullanışlı hale gelir.
-
İç Avlu ve Bahçeler: İç avlu ve bahçelere düşen doğal ışığı artırmak için kuranglezler kullanılabilir. Bu, özellikle dar ve loş iç mekanlarda önemli bir avantaj sağlar.
- Otoparklar: Yer altı otoparklarında doğal havalandırma ve aydınlatma için kuranglezler tercih edilebilir. Bu, hem daha güvenli hem de daha estetik bir ortam yaratır.
- Cephe Tasarımı: Binaların dış cephelerinde farklı boyut ve şekillerde kullanılan kuranglezler, binalara modern ve özgün bir görünüm kazandırır.
- İç Mekan Tasarımı: İç mekanlarda dekoratif amaçlı kullanılan kuranglezler, mekanlara derinlik ve hareketlilik katar. Özellikle minimalist ve modern tarzlardaki iç mekanlarda sıklıkla tercih edilir.
Kuranglez Uygulamasında Dikkat Edilmesi Gerekenler
Kuranglezin boyutları ve konumu binanın genel mimarisiyle uyumlu olmalıdır. Genişliği, derinliği ve yüksekliği, bodrum katının aydınlatma ihtiyacına ve binanın çevresindeki yapıların gölgeleme etkilerine göre belirlenmelidir. Yerleştirileceği nokta, su sızdırmazlığı ve havalandırma açısından dikkatle seçilmelidir. Dış yüzeylerinde kullanılan malzemelerin, çevresel koşullara dayanıklı ve uzun ömürlü olması gerekmektedir.
Kuranglez sistemlerinin düzenli bakımı ve temizliği de oldukça önemlidir. Özellikle yağmur suları ve yaprak gibi dış etkenler, içinde birikerek tıkanmalara ve su sızdırmazlığının bozulmasına neden olabilir. Bu nedenle, belirli aralıklarla kontrol edilmesi ve temizlenmesi gerekmektedir. Ayrıca, iç yüzeylerindeki nem sorununu önlemek için uygun havalandırma sistemleri kullanılmalıdır.